ကိုယ္တိုင္သင္ယူျခင္း Autodidacticism

ကခ်င္ျပည္နယ္ ၀ိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းတစ္ခုတြင္ ကေလးငယ္မ်ား
စာသင္ေနၾကသည္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက ေတြ႔ရစဥ္။ ဓာတ္ပံု-ေစာ၀ဏၰ

Autodidacticism သည္ ဂရိ စကားက ဆင္းသက္လာၿပီး Auto ဆိုသည္မႇာ
ကိုယ္တိုင္ဟု အဓိပၸာယ္ရၿပီး didacticism ကေတာ့ သင္ၾကားျခင္း "teaching"
ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ Didacticism ကို ယေန႕တြင္ an artistic philosophy of
education ဟု ဖြင့္ထားသည္။ ပညာေရး အႏုပညာလို႔ ဆိုရမလားပဲ။

ပညာေရး အေတြးေတြ အၾကား

''ကိုဘသစ္ - ပညာေရးကို ဘယ္လိုျပဳျပင္ရင္ ေကာင္းမလဲ''

ဤေခါင္းစဥ္သည္ စိတ္တိုင္းက် လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တြင္
ကြၽန္ေတာ္တို႕ေဆြးေႏြးေနက် ေခါင္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ဒါကိုၾကားလႇ်င္
လူငယ္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေ၀းရာ၀ိုင္းကို ေရႊ႕သြားေလေတာ့သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕
အဘိုးႀကီး မ်ားသည္ ပညာေရးကို"ေလျဖင့္"ခဏခဏ ျပင္ၾကသည္။ ၾကာေတာ့ လူငယ္ေတြ
ေရႇာင္ကုန္ရႇားကုန္ ေတာ့သည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ လက္မေလ်ာ့။ ပညာေရးကို အေျဖရႇာရန္ လိုအပ္သည္ဟု
ယူဆေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။

''ပညာေရးမႇာ ေက်ာင္းပညာေရး စနစ္ Normal နဲ႕ ျပင္ပပညာေရး Education
Non-formal Education ဆိုတာ ရႇိတယ္။
ေက်ာင္းသင္ပညာေရး စနစ္ကိုေတာ့ အမ်ားနားလည္ၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းေနတာ
တစ္ႏႇစ္တစ္တန္း တက္တာမ်ိဳးပါ။ ဒီစနစ္ဟာ တစ္ျပည္လံုးနဲ႕ ဆိုင္တယ္။
ဒီေခတ္ႀကီးမႇာေတာ့ တစ္ကမၻာလံုးနဲ့ ဆိုင္တယ္လို့ ေျပာလို့ရတယ္။''

''အရြယ္ေရာက္သူ ကေလးတိုင္း ေက်ာင္းေနရမယ္ ဆိုတာမ်ဳိး မဟုတ္လား''
''ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီပညာေရး စနစ္ဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ အေရးပါတယ္။ မသင္မေနရ
ပညာေရးေပါ့။ အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမႇာ (၁၆) ႏႇစ္အထိ ေက်ာင္းေနရတယ္။
အထက္တန္းထိပါ။ အခ်ိဳ႕မႇာေတာ့ ၁၀ ႏႇစ္အထိ ေက်ာင္းေနရတယ္။ မူလတန္းၿပီးေအာင္
ေက်ာင္းေနရတယ္။ ဒါက အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီး ေတာ္ေအာင္ေတာ့
တကၠသိုလ္ပညာက အေရးပါတယ္။ တကၠသိုလ္ပညာ တတ္႐ံုနဲ႕လည္း လိုအပ္ခ်က္ေတြ
မျပည့္ေသးဘူး။ တကယ့္တကယ္ မိမိကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးစားေလ့လာတာက
ပိုၿပီးအေရးပါတယ္တဲ့''
''ဒါဆိုရင္ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာရင္ ပိုေကာင္းလား ''

"အထက္တန္း ပညာလည္းတတ္မယ္၊ ကိုယ္တိုင္လည္း ေလ့လာမယ္ဆိုရင္
ပိုၿပီးအဆင္ေျပတယ္။ ဘီလ္ဂိတ္၊ စတိဖ္ေဂ်ာ့ဘ္၊ မိုက္ကယ္ဒယ္ စတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ
ပညာရႇင္ေတြဟာလည္း ဘြဲ႕မရၾကဘူး။
သူတို႕ဟာ တကၠသိုလ္ပညာ တစ္ပိုင္းတစ္စ ျဖစ္ေပမယ့္ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာမႈ
Autodidacticism ေၾကာင့္ ဒီေလာက္ တိုးတက္ခဲ့တာပါပဲ''
''ဒါဆို ကိုဘသစ္ Autodidacticism ကို ရႇင္းျပလုိ့ရမလား ''
''ရပါတယ္။ ၀ီကီပီးဒီးယား (Wikipedia) စြယ္စံုက်မ္းမႇာေတာ့
Autodidacticism ကို အေတာ္ေလး အျပည့္အစံု ရႇင္းျပထားပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို
လမ္းျပသင္ယူျခင္း အဂၤလိပ္လို self-directed learning ကို autodidacticism
လို့ေခၚတာပါပဲ ''

"အင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အဖို႕မႇာေတာ့ ဆရာမကူ သိေတာ္မူတယ္ဆိုတာ ဘုရားမႇတစ္ပါး
အျခားမရႇိလို့ ဆိုထားပါတယ္ ''
"ဒါအမႇန္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ မိမိကိုယ္ကိုယ္ တိုးတက္လာေစဖို႕ ဆရာအျဖစ္
ပတ္၀န္းက်င္ကို ဆရာတင္ရပါတယ္။ စာေတြဖတ္တယ္၊ ေလ့လာတယ္၊ အခြင့္အခါရရင္
ေမးစမ္းတယ္။ ဒါကို ၾကားဆရာ ျမင္ဆရာ သင္ဆရာ ဆိုၿပီး ရႇိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့
အားလံုးမႇာ ဆရာေတြ ရႇိပါတယ္။ စကားပံုေတြထဲမႇာ ဆရာကာျပန္ အာလႇံစူး ဆိုတာ
ရႇိတယ္''
"ဒီစကားပုံကိုေတာ့ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဘယ္လိုျဖစ္လာလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ရႇင္းပါဦး ''
''တစ္ခါက လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ ရႇိတယ္။ သူဟာ ႏြားေက်ာင္းေနရင္း
ဗိ်ဳင္းရဲ႕ငါးကို ေျမႇာက္ကာ စားေနတာကို အတုယူၿပီး လႇံကစားခဲ့တယ္၊ ငါးကို
ေျမႇာက္စားတဲ့ ဗ်ိဳင္းလို လႇံကုိကစားဖို႕ သူႀကိဳးစားတာပါပဲ။
သူေအာင္ျမင္ပါတယ္။

သူနာမည္ႀကီးလာေတာ့ ဘုရင့္နန္းေတာ္မႇာ လႇံကစားျပခြင့္ရတယ္။ အင္မတန္ လႇပတဲ့
ကစားကြက္ေတြနဲ႕ ႐ႈမၿငီးစရာပါပဲ။ ဒီအခါ ဘုရင္က မင္းဆရာ ဘယ္သူလဲလို႕
ေမးတယ္။ သူငယ္က ကြၽန္ေတာ့္မႇာ ဆရာမရႇိပါဘူးလို့ ေျပာတယ္ ''
''တကယ္လည္း ဆရာမႇ မရႇိတာပဲ''

ထူးခြၽန္ဖို႔က်ေတာ့ ေက်ာင္းေန႐ံု ေက်ာင္းမွာသင္႐ံုနဲေတာ့ မရပါ။
ကိုယ္တိုင္ႀကိဳးစား ေလ့လာရပါသည္။ ဒီအတြက္ ျပင္ပအကူအညီေတာ့ လိုပါသည္။
(က်ဴရွင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ)။ ထိုအကူအညီ တို႔သည္ကား စာအုပ္စာေပ၊ မိဘေတြႏွင့္
မိတ္ေဆြမ်ားျဖစ္သည္။ မိမိစိတ္၀င္စားသည့္ ပညာရပ္ နယ္ပယ္ အသီးသီးတြင္
ပညာကို လိုလားၿပီး အားထုတ္မႈရွိလွ်င္ လိုရာပန္းတိုင္ ေရာက္ႏိုင္ပါသည္ .
. .
''ရႇိပါတယ္။ ဗ်ိဳင္းဟာ သူရဲ႕ျမင္ဆရာပါ။ ဒီလိုနဲ့ ေခတၲနားၿပီး
ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္ကစားျပေတာ့ လႇံကို မကိုက္မိပဲ အာေခါင္မႇာ လႇံစူးကာ
ေသရပါတယ္''
''ဒါက ျမင္ဆရာေပါ့ ''

''တကယ္လည္း လူေတြမႇာ ဆရာေတြရႇိတယ္။ လက္ဦးဆရာ မည္ထိုက္စြာ ပုပၹာစရိယ
မိနဲ့ဘ လို႕ေတာင္ ဆိုထားေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းေနခြင့္ မရတဲ့သူအေနနဲ႕
မိမိကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးစားႀကံစည္တာကို autodidacticism လို႕ေခၚတာပါပဲ။
အရင္ေခတ္က စာၾကည့္တိုက္ေတြ သြားကာ စာဖတ္ရင္း မိမိကိုယ္တိုင္
ေလ့လာတာမ်ိဳးေတြ ရႇိတယ္။ လင္ကြန္းအေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ထဲမႇာ
လင္ကြန္းဟာ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ငႇားဖို့ ေလးငါးေျခာက္မိုင္ လမ္းေလ်ာက္
သြားရတယ္တဲ့''
"ယေန့မႇာေတာ့ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ ''
"ဒါလည္း ရႇာတတ္ဦးမႇကိုး''
"မႇန္ပါတယ္၊ ဘယ္အရြယ္မႇာ ကိုယ္တိုင္ပညာ ရႇာသင့္ပါသလဲ''

''ဘယ္အရြယ္မႇာ မိမိကိုယ္တိုင္ ပညာရႇာရမယ္ ဆိုတာေတာ့ မရႇိပါဘူး။
အရြယ္သံုးပါး စလံုးမႇာ ပညာရႇာရတာ ပါပဲ၊ မိမိအဆင္ေျပသလို ႀကိဳးစားၾကကာ
မိမိဘ၀ တိုးတက္ေအာင္ ႀကံေဆာင္သူေတြ အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။''
'' Autodidacticism လို့ ေခၚတဲ့ ပညာေတြေပါ့ေလ၊ အဲဒီမႇာ မိမိဘာသာ
ဘာကိုသင္ယူသင့္လဲ။''
''ဒါကေတာ့ မိမိႏႇစ္သက္ရာ လက္လႇမ္းမီတဲ့ ဘာသာရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ေလ့လာ
သင္ယူတာကို ေတြ႕ရတယ္။
ဥပမာ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒးဆိုရင္ ဓာတုေဗဒ လ်ပ္စစ္ပညာရပ္နဲ႕ ပတ္သက္တာေတြကို ေလ့လာတယ္။

ha-4-2-9

ကခ်င္ျပည္နယ္ ၀ိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းတစ္ခုရွိ
ကေလးငယ္မ်ားအား ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ အတြင္းက ေတြ႔ရစဥ္။ ဓာတ္ပံု-ေစာ၀ဏၰ

အတန္းပညာ တစ္တန္းမႇ မတတ္တဲ့ ေသာမတ္စ္အက္ဒီဆင္ ဆိုရင္လည္း သူ့ဘာသာသူ
ဓာတ္ခြဲခန္းတည္ေထာင္ သုေတသနလုပ္ရင္း ပညာရႇာခဲ့တယ္။''
"ကြၽန္ေတာ္လည္း ဖာရာေဒး နိယာမကို ေက်ာင္းမႇာ သင္ခဲ့ဖူးတယ္၊ သူကိုယ္တိုင္
ပညာရႇာတာကိုေတာ့ တိတိက်က် မသိခဲ့ဘူး။''
"ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ autodidacticism ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးစား
ပညာရႇာတာ ျဖစ္တယ္လို႕ နားလည္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာင္းေနေန ေက်ာင္းမေနေန
မိမိတတ္ေျမာက္လိုတာကို သင္ယူေလ့လာတာကို ေျပာတာပါပဲ။ တစ္ခါတစ္ခါလည္း
ဒီလူေတြဟာ တတ္ကြၽမ္းတဲ့ လူေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြ ဆရာေတြ မိဘေတြ သာမကဘူး
ကေလးေတြကေန ပညာရယူတာေတြလည္း ရႇိတယ္။"
"ျမန္မာ့သမိုင္းထဲက ပညာရႇင္ အမ်ားဟာ ဒီလိုကိုယ္တိုင္ ေလ့လာတာေတြ အေတာ္မ်ားတယ္"
''ဒါေပါ့၊ ျမန္မာ့သမိုင္းထဲမႇာ အထင္အရႇားရႇိတဲ့ ၀န္ဇင္းမင္းရာဇာနဲ႕
ပံ့သကူမေထရ္ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာတဲ့ သူေတြပါပဲ။ သူတို့ဟာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး
ေက်ာင္းေတြမႇာ အေျခခံ ပညာသင္ခြင့္ ရခဲ့သူေတြပါပဲ''

''ဒါေပမဲ့ အဲဒီပညာနဲ႕ေတာ့ ပညာရႇင္ ျဖစ္မလာ ႏိုင္ဘူးေပါ့''
"ဟုတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ၀န္ဇင္းမင္းရာဇာဆိုရင္ လယ္သမားေလးပါ။ ဒါေပမဲ့ သူက
စာေတြကို ေလ့လာတယ္။ ေယာကၡမ အၿငိဳအျငင္ခံ မိန္းမအျငဴအစူခံကာ ေလ့လာမႈေတြ
ျပဳတာပဲ။"
"ပညာရွာ စာဖတ္ေနတာကို လူတြက အလုပ္မလုပ္ဘူးလို႔ ထင္ၾကတာပဲ"

"ဟုတ္တယ္၊ သူ႔အျဖစ္ဟာ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတယ္။ မိတၳီလာ
ကန္ေပါင္က်ိဳးေတာ့ မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲဟာ ကန္ကုိဆည္ဖို႔ ေရာက္လာတယ္။
အဲဒီမွာ လူေတြကိုးကြယ္ေနတဲ့ မိန္းမ႐ုပ္နတ္ကြန္းကို ေတြ႕တယ္။ ဒါကို
ဘယ္သူသိလဲလို႔ သမိုင္းကိုေမးတယ္။ ဘယ္သူမွမသိဘူး။ တစ္ေယာက္က
၀န္ဇင္းရြာမွာေနထိုင္တဲ့ စာတိုငညိဳဆိုတာ ရွိတယ္။ သူဟာ စာေပက်မ္းဂန္ေတြကို
အင္မတန္ ေလ့လာလိုက္စားတယ္။ သူသိေကာင္းသိမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ
ဘုရင္ႀကီးဟာ သူ႔ကို အေခၚေစတယ္"
"ျပႆနာ တက္ၿပီေပါ့"

"ဟုတ္တယ္။ အဲဒီေခတ္က ဘုရင္ေခၚတယ္ဆိုရင္ အင္မတန္ ေၾကာက္ၾကတယ္။
မင္းရာဇာေလာင္းလ်ာရဲ႕ ေယာကၡမက သူႀကီး။ သူ႕သမီးကို ေခၚေျပာတယ္။
"ညည္းေယာက္်ားကိုျဖင့္ ဘုရင္က ဆင့္ေခၚေနတယ္။ မင္းျပစ္မင္းဒဏ္ သင့္ေအာင္
သူဘာလုပ္ထားလို႔လဲ မသိဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ ဇနီးျဖစ္သူဟာ
ထိတ္ထိတ္ပ်ာပ်ာျဖစ္ၿပီး ခင္ပြန္းသည္ လယ္ထြန္ေနတဲ့ေနရာကို လိုက္သြားတယ္။
"ကြၽန္မတို႔ေတာ့ ဒုကၡျဖစ္ၿပီ ထင္တယ္။ ဘုရင္က ရွင့္ကို ဆင့္ေခၚေနတယ္" လို႔ ေျပာတယ္။
ဒါကိုၾကားေတာ့ ခင္ပြန္းသည္က အားရပါးရၿပံဳးၿပီး

"ရွင္မေရ၊ စိတ္မပူနဲ႔ေတာ့၊ ဒီေန႔ကစၿပီး တို႔တစ္ေတြ ေကာင္းစားၿပီလို႔
ေျပာကာ ႏြားေတြကို ထြန္ကျဖဳတ္တယ္။ ဦးခ်ဳိေတြမွာ သေျပခက္ေတြ
စီးေပးလိုက္တယ္။ သားတို႔၊ အေဖသားတို႔ကို ဒီေန႔ကစၿပီး မခိုင္းေတာ့ၿပီ၊
သင္တို႔ လိုရာကို သြားႏိုင္ပါၿပီလို႔ ေျပာကာ သူရဲ႕ႏြားေတြကို
ႀကိဳးေျဖေပးၿပီး ေဘးမဲ့ေပးလိုက္သတဲ့။
ဘုရင့္ေရွ႕ေတာ္ေမွာက္ေရာက္ေတာ့ ဘုရင္ကသူ႔ကို နတ္ကြန္းအေၾကာင္း ေမးတယ္။
ဒါနတ္ကြန္းမဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေလွ်ာက္တယ္။

လူတကာက နတ္ကြန္းလို႔ ေျပာေနတဲ့ အရာကို နတ္ကြန္းမဟုတ္ပါလို႔ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့
ေလွ်ာက္သူကို ဘုရင္က အံ့ၾသသြားတယ္။
ပုဂံေခတ္က ဘုရင္တစ္ပါး မိတၳီလာကန္ကို ဆည္ေတာ္မူရင္း အင္မတန္ခ်စ္တဲ့
မိဖုရားတစ္ပါး ဒီေနရာမွာ ကြယ္လြန္သြားတယ္။ ဘုရင္က မခြဲမခြာႏိုင္ျဖစ္လုိ႔
မွဴးမတ္ေတြက ေရႊစင္႐ုပ္တစ္ခုကို ထုလုပ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရႊစင္႐ုပ္ကို
နန္းေတာ္ကို ယူသြားလို႔မရဘူး။ အမဂၤလာ အ႐ုပ္တဲ့။ ထားခဲ့ျပန္ရင္လည္း
မသမာသူေတြ ယူေဆာင္သြားမွာ စိုးတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေျမေအာက္ကန္ေပါင္႐ိုးမွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားတယ္။ အေပၚမွာေတာ့
အမွတ္အသား သစ္သား႐ုပ္ကိုသာ ထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္လူေတြက နတ္ကြန္းထင္လို႔
ကိုးကြယ္လာၾကတာပါလို႔ တင္ေလွ်ာက္တယ္။

ဘုရင္က ဒီေနရာက ကန္ေပါင္ကို တူးေဖာ္ေစေတာ့ ေရႊစင္႐ုပ္ကိုရတယ္။ ဒီေတာ့
"ဒီ၀န္ဇင္းရြာသားဟာ ေတာနဲ႔မတန္ဆိုၿပီး နန္းတြင္းကိုေခၚကာ
အမတ္ႀကီးရာထူးကို ေပးခဲ့ပါတယ္။ မင္းေလးဆက္တိုင္တိုင္ သူ႔ကို သက္ေတာ္ရွည္
အမတ္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္တယ္"

"ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ေမးခ်င္တယ္၊ သူဘာလို႔ေတာ္လဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ေတာ္ရတာလဲ"
"သူက ရဲ၀ံ့တယ္ေလ။ ဒါဟာ ေတာ္တဲ့အခ်က္ပဲ။ သူရတာကေတာ့ စာေပက်မ္းဂန္ေတြကို
ေလ့လာလိုက္စားလို႔ပါပဲ"
"ဒီအတိုင္းပါပဲ၊ ရွင္ဒိသာပါေမာက္ ဒါမွမဟုတ္ ပံ့သကူ မေထရ္ဆိုရင္လည္း
ငယ္စဥ္က အေျခခံသိေပမယ့္ စာေပက်မ္းဂန္ ေလ့လာျခင္း မရွိခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့
ေန႔စဥ္ သူပစ္ခ်လိုက္တဲ့ တံပူေတြဟာ ေတာင္လိုပံုေနေတာ့ အံ့ၾသသြားတယ္။

တကယ္လို႔ ငါသာ တစ္ေန႔ တံပူတစ္ေထာက္ စာက်က္မွတ္ေလ့လာရင္
ပညာရွိျဖစ္လာမွာပဲဆိုတဲ့ အသိ၀င္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူဟာ က်စြာမင္းဆီ
ကံ့ကူဆံ အလွဴခံတယ္။ ဘုရင္ႀကီးဟာ စာသင္သားေတြကို ေထာက္ပံ့ေနက်ကိုး။
ဒါေပမဲ့ ဒီတစ္ခါမွာေတာ့ အံ့ၾသသြားတယ္။ ဘယ့္ႏွယ္ ဒီေလာက္အသက္ႀကီးမွ
စာသင္ရသလား ကိုယ္ေတာ္လို႔ မေမးရက္ဘူး။ ဒီေတာ့ "က်ည္ေပြ႔
အတက္ေပါက္ပါ့မလားလို႔သာ ေျပာလိုက္တယ္။

မေထရ္ႀကီးဟာ မွတ္သားသြားတယ္။ ဘာမွ မတုံ႔ျပန္ခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့
က်မ္းဂန္ေတြကိုေတာ့ ေက်ေအာင္ဖတ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ည္ေပြ႕အတက္ေပါက္ၿပီလုိ႔ဟု
နန္းေတာ္ထဲ ၀င္ေျပာတယ္။ ဘုရင္ကို ရွိသမွ် ပါရဂူေတြ ေခၚၿပီး စစ္ေမးေစတယ္။
ဘုရင္ကလည္း စစ္ေမးေစတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဘာကိုေမးေမး ေျဖႏိုင္လို႔ ဘုရင္က
သေဘာက်ၿပီး မင္းဆရာ ခန္႔ထားတယ္။ တ႐ုတ္ေတြ က်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ စစ္ကိုလည္း
ပံ့သကူမေထရ္က သြားေရာက္ေဆြးေႏြး တားျမစ္ႏိုင္ခဲ့တယ္"

"အေနာက္တိုင္းမွာေကာ"
"အေနာက္တိုင္းမွာ ကိုယ္တိုင္သင္ယူၿပီး ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေပါင္း
မ်ားစြာထဲမွာ ၁၆ ေယာက္ေျမာက္ အေမရိကန္ သမၼတ အီဗရာဟင္လင္ကြန္းကို
နမူနာျပေလ့ရွိတယ္။ ေတာမွာေနရတယ္။ သစ္လံုးအိမ္မွာပါ၊ သူ႕ဘ၀မွာ
ေက်ာင္းတစ္ႏွစ္ေတာင္ မေနရရွာဘူး။ သူဟာ ဥပေဒပညာကအစ မိမိကိုယ္တိုင္
ေလ့လာရတယ္။ (အျခားလူေတြကိုေတာ့ ေမးျမန္းရတာေပါ့)။ သူဟာ ထူးခြၽန္တဲ့
သမၼတျဖစ္ေအာင္ ပညာတတ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္တာကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ ျငင္းလို႔မရဘူး။
သူဟာ သမၼတအျဖစ္ ႏွစ္ႀကိမ္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ခံရသူလည္း ျဖစ္တယ္"
"ကုိယ္တိုင္ေလ့လာေပမယ့္ သူေတာ္တယ္။ သူေတာ္တာကို အသိအမွတ္ ျပဳထားတာရွိလား"

"သူရဲ႕ မွတ္ေက်ာက္အတင္ခံရတဲ့ ဒီမိုကေရစီ စကားကိုေတာ့ Gettysburg National
Cemetery မွာေျပာခဲ့တယ္။
အတိအက်ဆိုရရင္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ က်ဆံုးေလၿပီးေသာ
စစ္သည္သခ်ဳႋင္းမွာ ေျပာတာပါ။ ဒါက
-government of the people, by the people and for the people shall not
perish from the earth ပါပဲ။ ျပည္သူေတြရဲ႕ အစိုးရ၊ ျပည္သူေတြ
တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ အစိုးရ၊ ျပည္သူ႕အတြက္ အစိုးရဆိုတာ ကမၻာကေန
ဘယ္ေသာကာလမွာမွ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး" လို႔ ဆိုလိုတာပါပဲ "ေအးဗ်ာ၊
ပညာေခတ္ႀကီးမွာ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာဖို႔က အေရးအပါဆံုးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။"

"တီထြင္ပါရဂူ ေသာမတ္စ္အက္ဒီဆင္ ဆိုရင္ေကာ။ ေက်ာင္းသံုးလေတာင္ မေနခဲ့ဘူး။
ဆရာမက ေက်ာင္းကေန ျပန္ပို႔တာပါပဲ။ အေမက ေသစာရွင္စာေလး တတ္ေအာင္
သင္ေပးတာပါ။ သူဟာ တီထြင္မႈ (၁၀၀၀) ေက်ာ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ တီထြင္မႈ
ျပဳႏိုင္ခဲ့တယ္။"

လီယိုနာဒိုဒါဗင္ခ်ီ ဆိုရင္လည္း ပန္းခ်ီဆရာ သိပၸံပညာရွင္ျဖစ္ၿပီး
ကိုယ္တိုင္ေလ့လာမႈ Autodidacticism အတြက္ အေကာင္းဆံုး ဥပမာတစ္ခုပါ။ သူဟာ
ကမၻာေက်ာ္ မိုနာလီဇာပံုကို ဆြဲခဲ့သလို ေလယာဥ္ဒီဇိုင္းလည္း ဆြဲခဲ့သူ
ျဖစ္တယ္။ သူ႔လက္ထက္က အင္ဂ်င္ေတြ မရွိေသးတဲ့အတြက္ သူ႕ေလယာဥ္
မတက္ခဲ့ရဘူးလို႔ ပညာရွင္ေတြက ဆိုတယ္။
"အင္း ၁၈ ရာစုနဲ႔ ၁၉ ရာစုမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ပညာမသင္ခဲ့ရသူေတြ မ်ားတယ္။
သူတို႔ဟာ အလုပ္ၾကမ္း မလုပ္ခဲ့ရဘူး။"

"ပညာမတတ္သူ၏ ၀န္ထမ္းဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပညာမသင္ရေပမယ့္
ပညာတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္သူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတာကို ေတြ႕ရတယ္။
လုပ္ငန္းေတြမွာ အကူအျဖစ္ဆင္းကာ လုပ္ၾကတယ္။ လက္သမားေတြ စက္ျပင္သမားေတြ
ပန္းပဲလုပ္သားေတြဟာ ဒီလိုနဲ႔ ပညာတတ္ ျဖစ္လာၾကတာပါပဲ။ ေရေႏြးေငြ႕
အင္ဂ်င္ကို တီထြင္သူ ဂ်ိမ္း၀ပ္ဟာလည္း အကူအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ရင္း
တတ္ေျမာက္လာတာပါပဲ။"

နိဂံုး

တကယ္တန္း ပညာေရးဟာ အေရးႀကီးေပမယ့္ ေက်ာင္းမွာသင္တာထက္ အေရးပါတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိသည္။
ပညာသင္ရာတြင္ ေက်ာင္းမွာသင္႐ံုႏွင့္ ၿပီးျပည့္စံုျခင္း မရွိပါ။
ဆက္လက္ေလ့လာမွသာ တိုးတက္ပါသည္။
သာမန္လူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေက်ာင္းေန႐ံုျဖင့္ သင့္တင့္မွ်တသည့္ ဘ၀ကို
တည္ေဆာက္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုအခ်က္ေၾကာင့္လည္း ေက်ာင္းေနၾကသည္။ ဘြဲ႕ကုိ
လိုခ်င္ၾကပါသည္။
သို႔ေသာ္ ထူးခြၽန္ဖို႔က်ေတာ့ ေက်ာင္းေန႐ံု ေက်ာင္းမွာသင္႐ံုနဲ႔ေတာ့ မရပါ။
ကိုယ္တိုင္ႀကိဳးစား ေလ့လာရပါသည္။

ဒီအတြက္ ျပင္ပအကူအညီေတာ့ လိုပါသည္။ (က်ဴရွင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ)။ ထိုအကူအညီတို႔သည္ကား
စာအုပ္စာေပ၊ မိဘေတြႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ားျဖစ္သည္။ မိမိစိတ္၀င္စားသည့္
ပညာရပ္နယ္ပယ္ အသီးသီးတြင္ ပညာကိုလိုလားၿပီး "အားထုတ္မႈရွိလွ်င္
လိုရာပန္းတိုင္ ေရာက္ႏိုင္ပါသည္။
Autodidacticism ဆိုသည္မွာ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာမႈ ျဖစ္၍ ဘ၀အတြက္
အေရးႀကီးသည့္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္သည္။

Written by ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညိဳ Ph.D
http://www.first-11.com/index.php?option=com_content&view=article&id=17771:-autodidacticism-phd&catid=78:2009-11-13-06-25-17&Itemid=135

Nann Nyunt Oo